Uit het depot …

‘Een prachtig gezicht op verdwenen Utrecht’

Er is veel moois te zien in de Utrechtse musea. Unieke dingen. Nieuwe dingen. Oude dingen. Mooie en lelijke dingen. Voor elke liefhebber wel een kunstwerk om van te genieten. Om je door te laten inspireren of over te verbazen. Om je te raken of aan te ergeren. Op zaal is er steeds weer iets bijzonders te zien. Maar buiten deze spotlights ligt er ook veel bijzonders opgeslagen in de Utrechtse depots. In het donker. (Nog) niet blootgesteld aan de ogen van het publiek. Juist deze werken geven wij nu een podium. Deze editie een aquarel van Chris Schut, uit het depot van Het Utrechts Archief.

Victor Lansink (Vakspecialist historisch beeldmateriaal bij Het Utrechts Archief): “Voor mij is dit werk bijzonder vanwege het grote formaat (152 cm x 55 cm) en vanwege de prachtige details en waarheidsgetrouwe afbeelding van een stukje, inmiddels verdwenen, Utrecht. De bekende tekenaar Chris Schut zat boven op de Gashouder in Lage Weide en maakte met aquarelverf dit panorama op de stad Utrecht. Hij schilderde écht wat hij toen zag in 1953 vanaf zijn hoge standpunt. Je ziet nog akkers, boerderijen, sloten en koeien. Alle bosjes en paadjes zijn vastgelegd. Als je dit gebied vijf jaar later bekijkt, ziet het er totaal anders uit. Dan is de stad, met industriegebied al zo uitgedijd, dat dit landschap niet meer bestaat. Dit werk hebben we onlangs kunnen aankopen op een veiling en past perfect in onze verzameling tekeningen en prenten van de stad. We hebben ook al veel werk van de tekenaar Schut, dus we zijn heel blij met deze aanwinst.”

Vlekjes kietelen

Restaurateur Marieke Kraan: “Het werk was licht vervuild toen wij het in handen kregen. Er zaten ook kringen op van een glas of kopje. Dat zijn altijd leuke raadsels. Was het een afdruk van het waterglas waar de schilder tijdens het werk zijn penselen in uitspoelde? Of is het een koffiekopje geweest toen het werk ergens in het atelier lag? Daar gaan we natuurlijk nooit achter komen. Het is ons uitgangspunt om prenten zó te kunnen bewaren dat ze zo lang mogelijk goed blijven en niet verder achteruit gaan. Papier is kwetsbaar. Dat gaat ooit vergaan, dat is zeker. Maar dat willen we zo lang mogelijk uitstellen. Ook een werk tentoonstellen is altijd een risico. Daar lijdt het papier onder, maar we willen natuurlijk ook graag de collectie laten zien. Dat is het eeuwige dilemma. Bij dit werk heb ik eerst het zure karton waar de tekening op geplakt zat, verwijderd. Daarna heb ik de vlekken weggewerkt door het papieroppervlak te ‘kietelen’ met een scalpel. Dat is niet schrapen, maar heel zachtjes proberen de plekjes te verwijderen. De lichtere vlekjes, ontstaan door bijtende zilvervisjes, heb ik met aquarelverf weer op toon gebracht. En nu kan dit werk weer veilig bewaard worden in het depot. Wel in het donker, in een ruimte van 18 graden en met een luchtvochtigheid van 50 procent. Dat is beste bewaarplek voor papier. En hopelijk kan dit mooie werk ook weer een keer tentoongesteld worden! Dan kan iedereen weer genieten van dit Panorama op Utrecht.”

Over Het Utrechts Archief

Dit museum heeft ruim 35 kilometer aan archief over de stad Utrecht en haar inwoners. Ook bezit het Archief een museale collectie prenten en tekeningen. Ruim 2000 jaar Utrechtse geschiedenis is hier te zien. Het museum heeft een vaste collectie en daarnaast zijn er regelmatig tijdelijke tentoonstellingen over uiteenlopende onderwerpen. Op dit moment is De Getekende Stad te zien. Ook maken medewerkers een podcast en is de uitgebreide beeldbank voor iedereen te raadplegen.

Het Utrechts Archief
Hamburgerstraat 28
hetutrechtsarchief.nl
@hetutrechtsarchief

Tekst: Anneke Gilsing
Fotografie: Marike van Pagée