De bloemetjes en bijtjes van Steck
In de vorige edities van UTRG. Magazine heb je al kennis gemaakt met ‘het tuincentrum van de toekomst’: Steck. Wat dat precies inhoudt? Naast het groene en duurzame assortiment, is Steck met behulp van verschillende partners hard bezig om ook de omliggende wijk, Overvecht, groener te maken. Hoe? Met de komst van nog meer flora en fauna. Kylie Fletcher ging langs voor een duurzaam gesprek met Noraly van Glitter Gladiool, Rabia de Imker en Stef van Stichting Snorhaar.
Duurzaam plukken bij Glitter Gladiool
Noraly Roozendaal (31) is de drijvende kracht achter Glitter Gladiool. Naast de gelijknamige ontwerpstudio, ook vooral een bloemenpluktuin, gevestigd naast Steck. Je kunt hier van juni tot en met oktober op basis van self-service bloemen plukken, direct van het land. In de tuin staat uitgelegd wat de stappen zijn. Zo is er een soort meet-afreken systeem, waarmee je in de tuin kunt betalen. Ook staat er een inpaktafel klaar en tips om bloemen vers te houden.
“In mijn derde jaar van de Kunstacademie ontdekte ik tuinieren en begon meteen een moestuin. Maar toen moest ik afstuderen en schoot het erbij in. Al zoekende naar mijn afstudeerproject kreeg ik een fascinatie voor wanneer een gewas doorschiet. Dit is wanneer een plant zich in zijn volgroeide stadium bevindt en in bloei staat. Dit werd mijn project en heb ik o.a. een hele tuin nagemaakt. Ik werd daarna snel voorzitter bij Koningshof, een stadstuin in Utrecht. Hier heb ik als vrijwilliger een pluk- tuin opgezet. Ik vond groenten niet meer interessant, vanaf het moment dat ze gingen bloeien vond ik het veel leuker!
Ik heb familie in Oostenrijk. En daar langs de weg zie je vooral gladiolen die je zelfstandig mag plukken en geld moet achter- laten. Dit heeft mij enorm geïnspireerd. Via via kwam ik in con- tact met iemand bij Steck en zo is het balletje gaan rollen. Vanaf dat moment dacht ik, dit kan meer worden dan alleen een hobby. Ik ben freelance ontwerper in de winter en ga vol voor de bloemen in de zomer.”
De natuur is altijd de baas
‘De natuur is altijd de
baas’ – Noraly
“Ik heb de afgelopen jaren zeker lessen geleerd. De grootste? Dat de natuur altijd de baas is. Je hebt veel in handen, maar dan komt er weer een dikke ‘fuck you’ van moeder natuur, heel veel regen en gaan al je planten dood. Ik ben er een paar keer goed moedeloos van geworden: ik werd keihard met mijn neus op de feiten gedrukt. Ik had in mijn begintijd net alles in de grond en toen kwam er heel veel regen. Alle planten stonden onder water en als planten ergens niet van houden… is het wel natte voeten. Hierdoor moest ik alles opnieuw inkopen. Maargoed, dan ga je een potje huilen en weer door! Wat dat betreft heb ik niet echt een stabiel beroep gekozen. Maar ik heb een hekel aan voorspelbaarheid en sleur. In de tuin, buiten, speel je met de elementen die je hebt. Je weet nooit wat je morgen te wachten staat!”
Utrechtse naam
“Steck is een hele goede buur voor mij als ondernemer. Er is veel kennis uit te wisselen en we hebben beide een groen hart! Die naam, Glitter Gladiool, is trouwens echt Utrechts. Het is een Utrechtse uitspraak die vroeger werd gezegd over iemand die ‘vaak naar de disco ging’. In het najaar ligt de tuin bezaaid met een confetti van bloemblaadjes, dus dat is mijn referentie ernaar. Grappig he?”
Natuurvriendelijk kweken
“Ik probeer op een zo’n natuurvriendelijk mogelijke manier mijn bloemen te kweken. Dat is dus bijvoorbeeld zonder het gebruik van pesticiden. Ik gebruik biologische compost. Als er luizen op mijn bloemen komen, dan is dat maar zo. Zolang je alles in de tuin in balans houdt, lost het vanzelf wel op. Ook gebruik ik geen verwarmde en/of verlichte kas. Ook doe ik niet aan spitten en ploegen; ofwel de grond omdraaien. Want dan maak je de hele bodemstructuur stuk, dus dat doe ik niet. In plaats daarvan doe ik aan ‘mulchen’. Dat is met verschillende lagen van organisch materiaal de bodem voeden.
Wat wij gewend zijn om te doen, is balans weghalen uit de natuur. Je moet juist meedoen en ik word daar heel blij van om te zien dat dat gewoon werkt. Ik word nog blijer als ik zie dat er zich een nieuwe diersoort zijn plek heeft gevonden in mijn tuin. Dit komt de bloemen namelijk alleen maar ten goede!
De bloemenindustrie heeft een enorm negatieve impact op het milieu. Bloemen komen van ver of er wordt met pesticiden gewerkt. Je kan zelf wel bedenken wat daar slecht aan is. En als het wel in Nederland is gekweekt, gebeurt dat 9 van de 10 keer in een verwarmde kas. En die kassen kosten nu eenmaal enorm veel energie. En dat terwijl het niet hoeft. Wij kunnen hier heel goed bloemen verbouwen, het is alleen seizoensgebonden. En laten we eerlijk wezen: je eigen boeket plukken is toch ook veel romantischer?”
Droom voor de toekomst
“Wat ik wil bereiken, is eigenlijk zoveel mogelijk kennisoverdracht naar de Utrechter. Over het groeien van lokale en seizoengebonden bloemen, op een natuurvriendelijke manier. Dat is mijn grootste doel. Dat mensen het het waard vinden om hier hun boeket te plukken en te kopen, maar ook snappen wat er beter aan is dan de bloemen uit de supermarkt of van een bloemist met gangbare bloemen. En… dat het niet duurder is dan de bloemist. Ook heb ik mij aangesloten bij Wilderful, een community van bloemisten en kwekers die een webshop en bezorgservice van puur natuurlijke bloemen van dichtbij willen opzetten. Dankzij een crowdfund komt Wilderful daadwerkelijk van de grond, deze gaat in mei live!”
Drie tips om vers (geplukte) bloemen langer mooi te houden
1. Knippen? Dat doe je in de ochtend!
“De beste tijd om bloemen te knippen, dat is de ochtend. Dan is het nog niet te warm en de zon staat er nog niet vol op. In de nacht hebben de planten namelijk veel vocht opgezogen, waardoor de ‘wondjes’ die ontstaan wanneer je de bloem afknipt vochtig is. Dit is ook de reden waarom sommige mensen een natte theedoek meenemen als ze komen knippen, dit maakt dat de wondjes niet uitdrogen. En zo blijft je boeket langer mooi!”
2. Schuin afsnijden?
“Iedereen weet dit waarschijnlijk wel, maar waarom eigenlijk? Schuin afsnijden doe je omdat je op die manier een groter oppervlak aan ‘vaatjes’ hebt. Hoe meer vaatjes, hoe meer water de bloem kan opnemen en dus langer blijft leven. Thuis afsnijden doe je zodat de plant niet uitdroogt.”
3. Schone vaas = langer mooi
“Het is geen fabel: door de vaas goed schoon te maken en te houden, kun je jouw boeket langer mooi houden. Was de vaas bij voorkeur af met natuurlijke, groene zeep. Want als er algen of bacteriën in blijven zitten, versnel je het rottingsproces. Over sneller rotten gesproken: plaats bloemen nooit naast of in de buurt van de fruitschaal. Hierdoor gaan ze sneller rotten!”
Fascinerende beestjes
“Ik ben 44, moeder van 4 kids en ik heb vorig jaar mijn opleiding tot Imker gehaald. En binnenkort mag ik met mijn bijtjes aan de slag bij Steck!” Rabia is een Marokkaanse moeder uit Overvecht. En dit jaar gaat een lang gekoesterde droom van haar in vervulling: imker zijn in haar wijk.
“Het voelt alsof ik net mijn rijbewijs heb gehaald, ik kan niet wachten om aan de slag te gaan! Het is heel gek, maar imkeren is onwijs leuk om te doen. Bijen zijn als huisdieren. Wij hebben zelf een kat en daar vergelijk ik ze mee: je geeft er echt om. Het zijn fascinerende beestjes. Alleen al om te kijken hoe ze opstijgen, een rondje in de lucht maken. Allemaal gaan ze een eigen kant op, op hun eigen missie. Ze vliegen nooit uit zonder reden namelijk. Even later komen ze binnen, met allemaal verschillende kleuren op hun lijfje. Van donkerpaars, tot geel en zwart. Wanneer je wat meer kennis hebt over bijen, kun je hun gedachten ook lezen. Bijen slapen nooit. Momenteel zijn ze bezig met uitwinteren. Zodra het warmer wordt, vliegen ze weer uit om hun eerste stuifmeel te halen. Dan zie je ook heel veel kleine fijne kruimeltjes liggen bij en in de kast. Dan houden ze hun lenteschoonmaak. Het zijn namelijk hele schone beestjes, ze poepen en plassen ook niet in de kast. Echt fascinerend!”
Met de lepel ingegoten
“Ik ben Marokkaans. En wij houden van honing. Dat is echt met de paplepel ingegoten. Er zijn verschillende voordelen van honing die uit een straal van 3 km komt van waar je woont. Maar hoe kom je erachter of er een imker in de buurt woont? Mijn vader hield heel erg van honing en honingraat. Maar dat is best duur of er is mee gesjoemeld. Ik wilde hem daar blij mee maken. Dus ik dacht, waarom word ik zelf geen imker? Maar ook omdat ik de laatste tijd steeds meer interesse kreeg in tuinieren. Ik merkte dat mijn bloemen niet werden bevrucht. En zo ging ik mij meer verdiepen in informatie over bijen en groeide mijn interesse. Ik gaf mij vorig jaar op om een cursus te volgen. Ik ben gewoon in het diepe gesprongen.
Geen toeval
“Ik ben moslim. En ik geloof dus niet in toeval. Ik tuinier bij een stadstuin in de buurt. Als je de cursus tot Imker gaat doen, krijg je vanuit de cursus een volkje, maar moet je wel een kast aanschaffen en daar plek voor hebben. Nu heb ik een redelijke tuin, maar op een gegeven moment ga je groeien. Vandaar dat ik dacht, ik ga op zoek naar een standplaats, al had ik er niet direct haast mee. Op een goeie dag, ik was net geslaagd, raakte ik in gesprek met Caro. Zij is actief in de wijk en heeft een groot netwerk. Zij heeft contact gelegd met Steck. Ik heb haar om hulp gevraagd en toen bleek dat ze op zoek waren naar een imker! Dit was geen toeval, maar moest zo zijn. Ik ga het niet alleen doen, maar samen met een anderecursist.”
‘Ons doel is bewustwording, educatie’ – Rabia
“Waar ik op hoop, is meer bewustzijn voor de honingbij. Voor de buurt, voor Overvecht. De scholen betrekken bij onze bijen, wil ik heel graag. Gastlessen geven. Ons doel is bewustwording, educatie. Het is mooi meegenomen als we over een tijdje ook honing kunnen maken en verkopen, maar dat is niet het grootste doel. Wist je dat vijfenzeventig procent van de fruit- en groenteteelt wordt bestuift door de bij? En dat terwijl de honingbij eigenlijk alleen ter sprake komt wanneer er veel sterfte is, dan ligt de focus daar op.
Bijen zijn geweldig. En niet alleen door wat ze betekenen voor bloemen en planten. Hun gif, wat eigenlijk een fout woord is, want ik noem het een medicijn. Het gif van een bij heeft een werking die vergelijkbaar is met antibiotica. Mits je niet allergisch bent, is het juist goed voor je lichaam. De wetenschap is er volop mee bezig. Als je wordt gestoken, hoeft het niet altijd pijn te doen. Het moet wel ergens goed voor zijn, want het beestje gaat na het steken dood.
Ik kan niet wachten om aan de slag te gaan met mijn volkjes bij Steck. Ik kan niet zonder, vind het zo fijn. Het werkt ook thera- peutisch. Het is gek dat je er zo verslaafd aan kan raken. Er gebeurt ook heel veel, je kunt er echt de hele dag naar kijken. Dat is ook niet zo gek, want een gemiddelde kast heeft een volkje dat bestaat uit zo’n 25.000 tot 40.000 bijen!”
De bijenkasten van Imker Rabia kun je vinden bij Steck, naast de bloemenzee van Glitter Gladiool.
Fauna opvangen bij Stichting Snorhaar
Stef Arens werkte lang met vluchtelingen, maar wilde na 12 jaar iets anders. Na heel wat onderzoek naar wat hij leuk vindt, begint Stef als vrijwilliger in een dierenopvang in de regio. Uiteindelijk gaat hij aan de slag bij Stichting Aap. Door dit werk komt hij erachter dat een groot aantal dieropvangplekken en wildopvang in ons land zwaar verouderd zijn. En besluit hij er zelf een op te richten in onze stad: Stichting Snorhaar. Vanaf mei gevestigd op het terrein van Steck.
‘Wij zijn de eerste wildopvang in de provincie’ – Stef
“De nieuwe ideeën en het verbeteren van de verblijven blijft achter en ook is er niet overal toegang voor het publiek. En dat is zonde. Daar wilde ik graag wat mee doen. Zo is het idee voor Stichting Snorhaar ontstaan. Hiermee willen we wilde zoogdieren opvangen die ziek, gewond of verweesd zijn, maar ook actief zijn op publiekseducatie. Wat doet nu een wildopvang, wat heb je nodig en wat kun je doen om de omgeving te helpen? De basisgedachte is simpel: hoe zorg je ervoor dat je een transparante organisatie creëert, zonder negatieve impact op de dieren? Hoe maak je hierin een goede combinatie en zorg je dat de dieren goed verzorgd worden, maar wel zodat mensen ook een inkijkje hebben. Maar vooral: voor de toekomst een grote populatie aan wild in de omgeving van Utrecht.
We starten met de opvang van klein wild. Hazen, konijnen, egels, eekhoorns. Daarna kijken we verder. Ik doe het nu nog naast mijn werk, maar we zijn al wel met een grote groep mensen! In je eentje zo’n stichting runnen is niet duurzaam. Op het moment doet iedereen het nog vrijwillig, maar ik ben wel van mening, dat als je dit werk doet, wil je professionals in kunnen schakelen. Maar daar moeten we financiën voor gaan zien te vinden.”
Doortastendheid en mazzel
“Hoe bij Steck terechtgekomen? Met doortastendheid en mazzel. Ik ben op zoek gegaan naar een locatie. En daar heb ik met pure mazzel de juiste mensen aangeschreven en kwam ik in contact met Steck. Toen zijn we gaan kijken: hoe gaan we samenwerken, wat is het belang voor mensen die een tuin hebben, hoe kan onze omgeving nog meer biodivers? De opening van de opvang gaat gepaard met een (wild) fotowedstrijd. Er komt een tentoonstelling met twintig foto’s. In totaal zijn er zo’n 300 foto’s binnengekomen. De beste komen bij Steck in onze expositieruimte. Ik vind dat echt een mooie start: we laten de klant direct zien wat er in de omgeving leeft aan wild. Zo proberen we aansluiting te vinden op Overvecht. En op deze manier maken we ook een mooie, culturele connectie.
Het begint met bewustwording
“Voor de toekomst droom ik over een opvang met een stuk natuur eromheen. Op die manier kun je echt dieren opvangen in een natuurlijke omgeving. Gezien de ambitieuze toekomstplannen van Steck, de groene omgeving, moet dit zeker gaan lukken. Dan kunnen we ook wat bredere soorten dieren opvangen, zoals vossen. En dat is belangrijk, want in de hele provincie is niks anders. Wij zijn de eerste wildopvang in de provincie Utrecht. Eigenlijk wil je zo min mogelijk dieren binnenkrijgen, maar het gaat erom dat mensen meer geïnformeerd worden. Hiermee vergroot je de (overlevings)kansen van het wild. Hier wil ik zeker meer mee doen: hele vette projecten organi- seren, om mensen te laten nadenken. Wat leeft er om je heen in de stad?
Het begint allemaal bij bewustwording. Kom je een gewond dier tegen? Neem even contact met ons op, voordat je het dier aanraakt, verplaatst of langsbrengt. Vraag ons vooral om advies! En wil je egels in je tuin? Hoe natuurlijker je je tuin maakt, hoe meer kans de dieren hebben om langs te komen. Het belangrijkste is: tegels eruit, meer groen erin. Oftewel: minder tegels, meer egels!”
Steck
Gageldijk 3
steckutrecht.nl
@steckutrecht