Aan de zuidwestkant van Utrecht tussen het Merwedekanaal en Park Transwijk, verrijst de komende jaren een volledig nieuwe stadswijk. Waar vroeger bedrijven en loodsen het beeld bepaalden, groeit nu een van de meest ambitieuze gebiedsontwikkelingen van Nederland uit de grond. Merwede wordt de grootste autovrije stadswijk van het land: een groene, duurzame en levendige plek waar wonen werken en ontspannen samenkomen.
In totaal komen er circa 6.000 woningen in een breed palet van sociale huur en middenhuur tot betaalbare koop en vrije sector. Samen met 100.000 vierkante meter aan voorzieningen zoals scholen, gezondheidszorg, horeca, kantoren, sportfaciliteiten en een markthal in het voormalige fietsendepot vormen deze woningen en voorzieningen het kloppend hart van een wijk die alles in zich heeft om een nieuwe standaard voor stedelijk leven neer te zetten. Ondanks de hoge dichtheid staat de kwaliteit van de leefomgeving centraal met groen, ruimte voor ontmoeting en een gezonde balans tussen wonen en werken.
Wat Merwede zo bijzonder maakt is het autovrije karakter. Bewoners parkeren hun auto in mobiliteitshubs aan de rand van de wijk of maken gebruik van deelmobiliteit. Daardoor ontstaat in de openbare ruimte volop plek voor groen, voetgangers, fietsers en ontmoetingsplekken. Meer dan 24.000 fietsparkeerplaatsen zorgen ervoor dat de fiets het primaire vervoermiddel wordt. Samen met openbaar vervoer en deelauto’s ontstaat een wijk waar gezonde en duurzame mobiliteit vanzelfsprekend is. Het autovrije ontwerp geeft Merwede een geheel eigen uitstraling. Straten worden groen en ruim, met speelplekken, zitplekken en stadstuinen waar bewoners elkaar ontmoeten. Het gebied sluit aan bij Park Transwijk en het Merwedekanaal en vormt daarmee een groene schakel in de stad.
Groen en biodiversiteit als fundament
Groen speelt een hoofdrol in de ontwikkeling van Merwede. Het principe is simpel: waar ruimte is, wordt geplant. Meer dan de helft van de daken wordt ingericht als groene daken terwijl de overige daken zonnepanelen krijgt. Binnenhoven en stadstuinen worden ingericht met aandacht voor biodiversiteit, waardoor vogels, vlinders en kleine zoogdieren hier hun plek vinden. Er komt een ecologische verbinding tussen het Merwedekanaal en Park Transwijk en langs het kanaal ontstaat het Merwedepark, onderdeel van het 12 kilo meter lange Rondje Stadseiland. Deze opzet maakt de wijk niet alleen aantrekkelijk om in te wonen: ook klimaatrobuust. Groene daken en tuinen vangen regenwater op en houden de wijk koel in warme zomers. Bewoners ervaren daardoor dagelijks de voordelen van een omgeving waarin natuur en stad hand in hand gaan.
Innovatieve energieoplossingen
Naast mobiliteit en groen is ook de energievoorziening vernieuwend. Merwede krijgt het grootste ondergrondse warmtekoudeopslagsysteem van Nederland en maakt gebruik van aquathermie uit het Merwedekanaal. Daarmee worden gebouwen op een duurzame manier verwarmd en gekoeld. Het systeem wordt aangevuld met zonnepanelen op daken en slimme installaties die het energiegebruik van bewoners en voorzieningen balanceren. Door een slim en netbewust energiesysteem blijft het elektriciteitsnet in balans. Het systeem stemt het verbruik van woningen, voorzieningen en laadpunten op elkaar af zodat pieken worden voorkomen en energie optimaal wordt benut. Merwede is ontworpen als een wijk die alles in zich heeft. Naast de woningen komen er twee scholen, gezondheidscentra en buurtplekken. De markthal in het oude fietsendepot wordt een bruisende ontmoetingsplek voor food en cultuur. Horeca, werkplekken en kantoren maken het mogelijk om dicht bij huis te werken en te ondernemen. Zo ontstaat een wijk die niet allee een woonplek is maar ook een levendige stadsbuurt waar mensen elkaar vanzelf tegenkomen. De menselijke maat loopt als rode draad door de plannen. Straten zijn overzichtelijk en autoluw, pleinen zijn ingericht voor ontmoeting en de architectuur is divers en zorgvuldig. Merwede wordt daarmee een wijk waar bewoners zich thuis voelen en waar ruimte is voor verschillende leefstijlen en inkomensgroepen.
Duurzaam bouwen en ontwikkelen
Bij de bouw van Merwede is circulariteit een belangrijk uitgangspunt. Waar mogelijk worden materialen hergebruikt en bij de materiaalkeuzes is steeds gekeken naar de impact op milieu en CO2-uitstoot. Ook afvalstromen worden slim georganiseerd. Woningen worden gebouwd volgens de hoogste energieprestatie-eisen en krijgen een A+ label. De combinatie van duurzame techniek en sociale duurzaamheid maakt Merwede toekomstbestendig. Het is niet alleen een woonwijk die bijdraagt aan de klimaatopgave maar ook een plek waar bewoners zich verbonden voelen en een actieve gemeenschap opbouwen.
Na jaren van voorbereiding is de bouw in maart 2025 officieel gestart. In 2027 worden de eerste woningen opgeleverd en krijgt Utrecht er een nieuwe stadswijk bij waar uiteindelijk meer dan 10.000 mensen hun thuis zullen vinden. Maaike Peerenboom (Synchroon – een van de ontwikkelaars): “Het bijzondere is dat we hier niet bouwen voor een selecte groep, maar voor de stad als geheel. Merwede wordt een wijk voor iedereen, een voorbeeld van hoe je stedelijke groei kunt combineren met kwaliteit van leven.”
Een nieuwe standaard
Met Merwede zet Utrecht een grote stap in de ontwikkeling van duurzame en leefbare steden. De wijk laat zien dat hoge stedelijke dichtheid en kwaliteit van leven uitstekend samengaan. Door auto’s te weren en ruimte te geven aan groen, duurzame energie en gedeelde voorzieningen ontstaat een stadswijk die klaar is voor de toekomst. Elies Koot (Boelens de Gruyter – een van de ontwikkelaars): “Merwede bewijst dat het kan: een wijk realiseren die zowel vooruitstrevend, als menselijk is. Het is een project dat laat zien hoe we in Nederland nieuwe standaarden kunnen neerzetten voor stedelijk wonen.” Merwede wordt daarmee niet alleen een nieuwe woonwijk in Utrecht maar ook een inspirerend voorbeeld voor andere steden in binnen- en buitenland. Deze bijzondere gebiedsontwikkeling is mogelijk dankzij de intensieve samenwerking tussen de gemeente Utrecht, grondeigenaren en ontwikkelaars, die samen de basis leggen voor deze prachtige toekomstgerichte stadswijk.
Meer weten over Merwede en op de hoogte blijven van alle plannen en het te realiseren woningaanbod? Ga naar de website en schrijf je in voor de nieuwsbrief en volg Merwede op social media.
Merwede
merwede.nl
@merwede.utrecht
